BAGONG KUSSUDIARDJO, 1959, WAYANG I
OLIEVERF OP DOEK, 65 X 65 CM
COLLECTIE: ADAM MALIK, JAKARTA, INDONESIA
In het midden en rechts (vanuit de kijker gezien) van het doek is een witte staande gestyleerde platte figuur, het gezicht met kleine spitse neus naar links (van de kijker gezien) afgebeeld. Een oog is er niet, ook geen mond, wel is er een dun licht grijs lijntje onder de neus dat een beetje omhoog krult. Het stelt een snorretje voor. Aan de typische vorm – krul op het achterhoofd, lange nek, rechte schouders, een schouder langer dan de andere, lange armen – kan men zien dat de figuur een mannelijke wayangpop voorstelt. De voorarm hangt omlaag, de achter arm is in een lichte bocht en raakt de kleding. De krul op het achterhoofd wijst op een hoofdtooi die sepit urang, omgekrulde garnaal, heet. Om de nek hangt een dunne ketting met een halve maan vormig plat sierstuk op de borst. De figuur heeft ter hoogte van de heupen, rechts, een ovale uitstulping, die omgeven is door een witte contourlijn. De ovaal is van binnen opgevuld met donker en licht blauwe patronen. De ovaal stelt de kleding van de wayangfiguur voor. Het is een lap stof, dodot, die tussen de benen door gaat en in een krul ter hoogte van de billen eindigt. Bij de taille steekt een witte zig-zag lijn omhoog, en op de buik is een zelfde lijn omlaag. Deze zig-zag lijnen stellen de plooien van een sjerp voor die om het middel gedragen wordt. De combinatie van dodot met sjerp heet bokongan. Op grond van gezicht, haartooi, sieraden, en kleding kan geconstateerd worden dat de figrru een prins is, dus zijn heupkleed is een bokongan satria. Zijn witte huidskleur geeft aan dat het Arjuna, een van de vijf Pandawa broers is. De figuur is niet als ‘’correct’’ als een echte wayangfiguur getekend. De schilder heeft meer een impressie gegeven.
Rechts, parallel aan het heupkleed is een tweede bolling in het grijs. Dat zou de ‘’schaduw’’ van de pop kunnen voorstellen. De pop zou dan geprojecteerd zijn tegen een scherm – het doek. De vlakken links en rechts van de figuur zijn opgevuld met kleine gekleurde rechthoekjes en streepjes. De kleuren oranje, grijs-wit en groen domineren.
Niet alleen de pop is een impressie van echte wayang, ook de entourage, de schaduw, de kleuren die de pop omringen. De figuur is wel plat als een getekende figuur weergegeven. Er zijn ook zwakke contourlijnen die bij wayangpoppen horen: zwarte bij het hoofd en de schouder, beige-wit bij de romp en armen.
WAYANGFIGUUR VAN ARJUNA ALS RADEN EN ALS PAMADE, EEN VORM WAARIN HIJ KAN VLIEGEN DOOR DE LUCHT
BOKONGAN SATRIA, NAAM VAN DE WIJZE WAAROP HET HEUPKLEED WORDT GEDRAGEN DOOR IEMAND DIE TOT DE SATRIA STAND BEHOORT`